Błogosławiony Bandera?

źródło: Fotorzepa Ksiądz Andrij Bandera nazywany był lekarzem ludzkich dusz

Tatiana Serwetnyk

Religia i historia. Unici z Ukrainy zwrócą się do Watykanu o beatyfikację ojca szefa OUN.

Zbieramy oficjalne i prywatne dokumenty oraz zdjęcia, dotyczące działalności duszpasterskiej księdza Andrija Bandery. Docieramy do żyjących świadków i prosimy ich o świadectwa. Gdy będziemy gotowi, prześlemy dokumentację do Watykanu – mówi „Rz” ojciec Roman Terechowski z centrum kanonizacji Ukraińskiej Cerkwi Grekokatolickiej .

– Chcielibyśmy, by Andrij Bandera został uznany za błogosławionego, choć zdajemy sobie sprawę, że jego proces beatyfikacyjny może potrwać nawet kilka lat – dodaje. Unici starają się o uznanie za błogosławionych także kilkudziesięciu innych męczenników tego Kościoła.

Ojciec Stepana Bandery, lidera Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, był grekokatolickim proboszczem w Uhryniowie w województwie stanisławowskim (obecnie obwód iwano-frankiwski). Parafianie nazywali go „lekarzem ludzkich dusz”. Uczył ludzi czytać i pisać. W 1919 roku Andrij Bandera został posłem do parlamentu Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Był także kapelanem UHA (Ukraińskiej Halickiej Armii), później kapelanem w Czerwonej Ukraińskiej Armii Halickiej a jako polityk był nacjonalistą ukraińskim.

W lwowskich archiwach dzięki staraniom metropolity lwowskiego Andrzeja Szeptyckiego (jego proces beatyfikacyjny trwa od 1959 roku) zachowały się metryka chrztu Andrija Bandery i świadectwo o święceniach kapłańskich. Duchowny był więziony przez NKWD. W 1941 roku został zamordowany przez Sowietów i – zdaniem unitów – jako że „zginął za wiarę” powinien zostać beatyfikowany.

Czy uznanie Andrija Bandery za błogosławionego zmieni stosunek mieszkańców wschodniej Ukrainy do jego syna Stepana? Przywódca OUN uznawany jest tam za zdrajcę i kolaboranta Hitlera. – Liczę na to, że podejście ludzi się zmieni. Ojciec Bandery był pobożnym, dobrym człowiekiem, wychowywał dzieci w duchu patriotyzmu. Być może to przemówi do przeciwników przywódcy OUN, których wiedza na jego temat została ukształtowana przez sowiecką propagandę – mówi „Rz” Lubomyr Petrenko, unita mieszkający w Kijowie.

Zdaniem lwowskiego publicysty Tarasa Woźniaka beatyfikacja ojca Stepana Bandery nie ma nic wspólnego z działalnością polityczną syna. – Zdanie Ukraińców na temat Stepana będzie zależało od tego, na ile silna będzie negatywna rosyjska propaganda dotycząca OUN – mówi „Rz” Woźniak.

Sprawa beatyfikacji Andrija Bandery wzbudza opór w Ukraińskim Kościele Prawosławnym Patriarchatu Moskiewskiego. – To ojciec Bandery był duchownym? Nie wiedziałem – nie kryje zdziwienia kapłan reprezentujący kijowską Cerkiew podległą Moskwie. – Proces beatyfikacji unity nic nas nie obchodzi. Unici są dla nas obcy. Nazywamy ich „religijnymi poplecznikami polskich okupantów” – mówi „Rz”.

Stepan Bandera jest negatywnie oceniany również w Polsce. Jako ideologa UPA obciąża się go odpowiedzialnością za rzeź Polaków na Wołyniu dokonaną przez ukraińskich nacjonalistów.

Rzeczpospolita